የብድር ደብዳቤ ምንድን ነው?

የብድር ደብዳቤ የሚያመለክተው ባንኩ ለዕቃው ክፍያ ዋስትና ለመስጠት በአስመጪው (ገዢው) ጥያቄ መሠረት ባንኩ ላኪው (ሻጭ) የሚሰጠውን የጽሁፍ የምስክር ወረቀት ነው. በብድር ደብዳቤው ላይ ባንኩ ላኪው ከተጠቀሰው መጠን የማይበልጥ የገንዘብ ልውውጥ እንዲያወጣ ባንኩ ዳይቨርስ የተደረገ ወይም የተመደበው ባንክ በብድር ደብዳቤው ላይ በተደነገገው ሁኔታ ከፋይ ሆኖ እንዲያወጣ እና የማጓጓዣ ሰነዶቹን እንደአስፈላጊነቱ እንዲያያይዝ እና በተመደበው ቦታ በወቅቱ እንዲከፍል የፈቀደው እቃ ዕቃውን ይቀበሉ።

በክሬዲት ደብዳቤ የሚከፈልበት አጠቃላይ አሰራር፡-

1. ከውጭም ሆነ ወደ ውጭ የሚላኩ ሁለቱም ወገኖች በሽያጭ ውል ውስጥ ክፍያ በክሬዲት ደብዳቤ መፈፀም እንዳለበት በግልፅ ማስቀመጥ አለባቸው;
2. አስመጪው ኤል/ሲ በሚገኝበት ባንክ ማመልከቻ አቅርቦ የኤል/ሲ ማመልከቻውን ሞልቶ ለኤል/ሲ የተወሰነ ተቀማጭ ገንዘብ ከፍሎ ወይም ሌላ ዋስትና ሰጥቶ ባንኩን (አከፋፋይ ባንክ) ላኪው እንዲሰጠው ይጠይቃል።
3. ሰጪው ባንክ ከላኪው ጋር የብድር ደብዳቤ በማውጣት እንደ ማመልከቻው ይዘት እንደ ተጠቃሚው እና የብድር ደብዳቤውን ላኪው በተወካዩ ባንክ ወይም በመልእክተኛ ባንክ በኩል ላኪው በሚገኝበት ቦታ (በአጠቃላይ አማካሪ ባንክ ተብሎ ይጠራል) ያሳውቃል;
4. ላኪው ዕቃውን ከላከ በኋላ በብድር ደብዳቤው የተፈለገውን የማጓጓዣ ሰነዶችን ካገኘ በኋላ በብድሩ ብድር ደብዳቤ ላይ በተደነገገው መሠረት ብድሩን በሚገኝበት ባንክ (አማካሪ ባንክ ወይም ሌሎች ባንኮች ሊሆን ይችላል) ይደራደራል;
5. ብድሩን ከተደራደሩ በኋላ, ተደራዳሪው ባንክ በክሬዲት ደብዳቤ ጽዋ ላይ መደራደር ያለበትን መጠን ያሳያል.

የብድር ደብዳቤ ይዘት፡-

① የብድር ደብዳቤ ራሱ ማብራሪያ; እንደ ዓይነቱ, ተፈጥሮ, ተቀባይነት ያለው ጊዜ እና የሚያበቃበት ቦታ;
② ለዕቃው የሚያስፈልጉ መስፈርቶች; በውሉ መሠረት መግለጫ
③ የመጓጓዣ እርኩስ መንፈስ
④ የሰነዶች መስፈርቶች ማለትም የጭነት ሰነዶች, የመጓጓዣ ሰነዶች, የኢንሹራንስ ሰነዶች እና ሌሎች ተዛማጅ ሰነዶች;
⑤ልዩ መስፈርቶች
⑥ ሰጪው የባንክ ኃላፊነት የጽህፈት መሳሪያ ለተጠቃሚው እና ረቂቁ ያዥ ክፍያን ዋስትና ለመስጠት፤
⑦ አብዛኛዎቹ የውጭ ሰርተፊኬቶች ምልክት የተደረገባቸው፡- “በሌላ መልኩ ካልተገለጸ በስተቀር፣ ይህ ሰርተፍኬት የሚካሄደው በአለም አቀፍ የንግድ ምክር ቤት “ዩኒፎርም ጉምሩክ እና ልምምድ ለሰነድ ክሬዲት”፣ ማለትም ICC ሕትመት ቁጥር 600 («ucp600″)» በሚለው መሠረት ነው።
⑧ቲ/ቲ የመክፈያ አንቀጽ

የብድር ደብዳቤ ሶስት መርሆዎች

①ለኤል/ሲ ግብይቶች ገለልተኛ ረቂቅ መርሆዎች
②የክሬዲት ደብዳቤ ከመሠረታዊ መርህ ጋር በጥብቅ ይጣጣማል
③ከኤል/ሲ ማጭበርበር የተለዩ መርሆዎች

ባህሪያት፡

የብድር ደብዳቤ ሦስት ባህሪያት አሉት.
በመጀመሪያ የብድር ደብዳቤ ራሱን የቻለ መሳሪያ ነው, የብድር ደብዳቤ ከሽያጭ ውል ጋር አልተያያዘም, እና ባንኩ ሰነዶችን በሚመረምርበት ጊዜ የብድር ደብዳቤ እና መሰረታዊ ንግድ መለያየትን በጽሁፍ ማረጋገጫ አፅንዖት ይሰጣል;
ሁለተኛው የብድር ደብዳቤ ንጹህ ዶክመንተሪ ግብይት ነው, እና የብድር ደብዳቤው በሰነዶች ላይ የሚከፈል እንጂ ለዕቃው የማይገዛ ነው. ሰነዶቹ ወጥነት እስካልሆኑ ድረስ ሰጪው ባንክ ያለ ምንም ቅድመ ሁኔታ ይከፍላል;
ሦስተኛው ለክፍያ ዋና ዕዳዎች ተጠያቂው ሰጪው ባንክ ነው. የብድር ደብዳቤ የባንክ ክሬዲት ዓይነት ነው, ይህም የባንኩ የዋስትና ሰነድ ነው. ሰጪው ባንክ ለክፍያ ቀዳሚ ተጠያቂነት አለበት።

ዓይነት፡-

1. በክሬዲት ደብዳቤው ስር ያለው ረቂቅ በማጓጓዣ ሰነዶች የታጀበ ስለመሆኑ፣ የብድር ዶክመንተሪ ደብዳቤ እና በባዶ የብድር ደብዳቤ የተከፋፈለ ነው።
2. በአውጪው ባንክ ኃላፊነት ላይ በመመስረት፡ የማይሻር የብድር ደብዳቤ እና ሊሻር የሚችል የብድር ደብዳቤ ሊከፈል ይችላል።
3. ክፍያን የሚያረጋግጥ ሌላ ባንክ ካለ፣ የተረጋገጠ የብድር ደብዳቤ እና የማይመለስ የብድር ደብዳቤ ሊከፈል ይችላል።
4. በተለያዩ የክፍያ ጊዜዎች መሰረት፡- የዕይታ ደብዳቤ፣ የብድር ብድር እና የውሸት አጠቃቀም ደብዳቤ ሊከፋፈል ይችላል።
5. የተገልጋዩ የክሬዲት ደብዳቤ መብት ሊተላለፍ ይችላል ወይ በሚለው መሰረት፡ ሊተላለፍ የሚችል የብድር ደብዳቤ እና የማይተላለፍ የብድር ደብዳቤ ሊከፋፈል ይችላል።
6. የቀይ አንቀጽ ደብዳቤ
7. በማስረጃው ተግባር መሰረት፡- ፎሊዮ ደብዳቤ ኦፍ ክሬዲት፣ ተዘዋዋሪ የብድር ደብዳቤ፣ የክሬዲት ደብዳቤ የኋላ-ወደ-ኋላ፣ የቅድሚያ የብድር ደብዳቤ/የክሬዲት ጥቅል ደብዳቤ፣ ተጠባባቂ ደብዳቤ ኦፍ ክሬዲት
8. እንደ ተዘዋዋሪ የብድር ደብዳቤ, አውቶማቲክ ማሽከርከር, አውቶማቲክ ያልሆነ ሽክርክሪት, ከፊል አውቶማቲክ ማሽከርከር ይቻላል.